Υπηρεσίες Υγείας στην Ελλάδα – Healthcare Services in Greece/updated May 13,2010

Posted by epatientgr on 13 Μαΐου, 2010 · 4 Σχόλια 

Tις τελευταίες ημέρες έγινε αναφορά στις ηλεκτρονικές ιστοσελίδες ιατρικής ενημέρωσης σε δύο μελέτες για τον τομέα Υγείας στην Ελλάδα, μία από το Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών μέ θέμα «Υπηρεσίες Υγείας στην Ελλάδα 1996-2006», και μία  της ΚΑΠΑ RESEARCH  για λογαριασμό του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, σε συνεργασία με το Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, που σε συνδυασμό με την έρευνα που έκανε το Εργαστήριο  Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης (Καθηγητής Κων/νος Ζοπουνίδης, Γεώργιος Ματαλλιωτάκης, Υποψ. Διδάκτορας) «Παγκρήτια δημοσκόπηση για το σύστημα δημόσιας υγείας»,  μας δίνουν μια εικόνα του σημερινού συστήματος υγείας στη χώρα μας αλλά και της αντίληψης που έχουν οι πολίτες, χρήστες των υπηρεσιών υγείας, για τις υπηρεσίες που έλαβαν.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης «Υπηρεσίες Υγείας στην Ελλάδα 1996-2006», όπως δημοσιεύθηκαν στο www.myhnews.gr, προκύπτει ότι

• υπάρχει ανισοκατανομή των νοσοκομειακών κλινών στη χώρα,
• άν και ο δείκτης συνολικών νοσοκομειακών κλινών ανά 1.000 κατοίκους  κρίνεται επαρκής (4,7/1.000), τα δημόσια νοσοκομεία έχουν υπερδιπλάσια μέση διάρκεια νοσηλείας (ΜΔΝ) 8,4 ημερών από τα ιδιωτικά
• οι ασθενείς από τις περιφέρειες διαρρέουν πρός τις περιφέρειες Αττικής, Μακεδονίας και Ηπείρου
• η κατανομή των ιατρών/νοσηλευτών ανά υγειονομική περιφέρεια είναι άνισα κατανεμημένη, άν και διαπιστώνεται υπερεπάρκεια γιατρών και έλλειψη νοσηλευτών
• η ανώτερη κοινωνική τάξη προσφεύγει συχνότερα σε μη συμβεβλημένους ιδιώτες γιατρούς, ωστόσο, ακόμα και στην κατώτερη κοινωνική τάξη οι μη συμβεβλημένοι ιδιώτες γιατροί αποτελούν την πρώτη επιλογή (22,7%) και γενικά η ανώτερη κοινωνική τάξη επισκέπτεται συχνότερα ένα γιατρό
• ελλειπής στελέχωση κέντρων υγείας σε ιατρικό και  σε νοσηλευτικό προσωπικό
• η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας καλύπτεται κυρίως από το ΙΚΑ και από τον ιδιωτικό τομέα.

Η έρευνα του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου εστιάζει στις παρα-οικονομικές συναλλαγές στο χώρο της υγείας και διαπιστώνεται ότι ανέρχονται σε 32,4% των περιπτώσεων στα δημόσια νοσοκομεία, ενώ όλα τα χρήματα που καταβάλλονται στις δημόσιες δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (κέντρα υγείας του ΕΣΥ και πολυϊατρεία των ασφαλιστικών ταμείων) διαφεύγουν των επίσημων καταγραφών δεδομένου ότι δεν προβλέπεται τιμολόγηση υπηρεσιών. Από την έρευνα προκύπτει ότι 3 στους 10 πολίτες, που χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουν υπηρεσίες δημόσιας υγείας, αναγκάστηκαν να καταβάλουν «μαύρο χρήμα» από την τσέπη τους, δηλαδή φακελάκι, προκειμένου να εξυπηρετηθούν, στις περισσότερες μάλιστα περιπτώσεις έπειτα από απαίτηση των γιατρών. Η καταβολή του «μαύρου χρήματος» γίνεται κυρίως για να διευκολυνθεί η πρόσβαση και να μειωθεί ο χρόνος αναμονής και στις περισσότερες των περιπτώσεων το ζητούν οι γιατροί.

Οσο για το πρόσφατο Ευρωβαρόμετρο και την Παγκρήτια δημοσκόπηση για το σύστημα δημόσιας υγείας του Πολυτεχνείου Κρήτης, και οι δύο εστιάζουν στην ικανοποίηση των πολιτών από το σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας.  «Σταθερά αρνητικούς για τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας στη χώρα τους», χαρακτηρίζει τους Έλληνες η τελευταία έκθεση του Ευρωβαρόμετρου. Ο λόγος; Το γεγονός ότι, «βαθμολογούν αρνητικά το σύστημα υγείας της χώρας τους και το θεωρούν χειρότερο σε σχέση με αυτά των υπολοίπων χωρών-μελών», αιτιολογεί η έκθεση. Στην ερώτηση «πώς χαρακτηρίζετε συνολικά την ποιότητα του συστήματος υγείας στη χώρα σας», μόλις 25% των Ελλήνων απαντά θετικά. Τα σημαντικότερα κριτήρια ποιότητας στην υγεία είναι για τους Ελληνες η επιστημονική κατάρτιση των γιατρών, η άμεση εξυπηρέτηση και η έλλειψη λίστας αναμονής. Οι Ελληνες σε ποσοστό 83% φοβούνται  την περίθαλψη στα ελληνικά νοσοκομεία, γιατί νομίζουν ότ θα υποστούν κάποια βλάβη. Το 85% των ερωτηθέντων φοβούνται τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις και ένα 82%  τη λάθος διάγνωση. Επίσης, ανησυχούν, σε αρκετά υψηλό ποσοστό (από 73% έως 68%), για πιθανά χειρουργικά λάθη, υποψιάζονται λάθη στη φαρμακευτική αγωγή (δόση, λάθος σκεύασμα, λάθος συνταγή, λάθος τρόπος χορήγησης), αλλά και δυσλειτουργία του νοσοκομειακού εξοπλισμού.

Παρόλο ότι οι Ελληνες φοβούνται τα ιατρικά λάθη,  ένας στους δέκα Έλληνες αγνοεί παντελώς, αν υπάρχει κάποιος φορέας υπεύθυνος για την ασφάλεια των ασθενών, ένας στους δύο Έλληνες (50%) θεωρεί υπεύθυνο το Υπουργείο, ενώ πολύ λιγότεροι (27%) αποδίδουν την ευθύνη στα ίδια τα νοσοκομεία και τις διοικήσεις τους. Οσο για το κόστος της περίθαλψης, τέσσερις στους δέκα Έλληνες (ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι τρία προς δέκα), παραδέχονται ότι, δυσκολεύονται λόγω κρίσης να καταβάλουν τις δαπάνες για την περίθαλψη, τόσο των ίδιων όσο και των οικογενειών τους ( 39% των Ελλήνων αντιμετώπισαν δυσκολίες στην πραγματοποίηση τέτοιων πληρωμών το τελευταίο 6μηνο).

Παρόμοια είναι και τα συμπεράσματα της Παγκρήτιας δημοσκόπησης για το σύστημα δημόσιας υγείας του Πολυτεχνείου Κρήτης, σύμφωνα με τα οποία οι Κρήτες έχουν αρνητική γνώμη κατά 61,1% για το σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας και μόλις το 35,3% θετική.  Δύο στους τρεις πολίτες περίπου (65,1 %) πιστεύουν πως οι εισφορές τους για την υγειονομική τους περίθαλψη δεν αντιστοιχούν στο επίπεδο παροχών υγείας που τους παρέχεται, ενώ ικανοποιημένοι από το επίπεδο παροχών υγείας φαίνεται να είναι το υπόλοιπο 34,8% του δείγματος. Εν τούτοις, το 41,7% των πολιτών θα επεδίωκε κατά πρώτο λόγο να πραγματοποιήσει μια δύσκολη και απαιτητική επέμβαση σε δημόσιο νοσοκομείο, το 34,3 % σε ιδιωτικό και ένα ποσοστό της τάξεως του 18,9 % θα επεδίωκε να μεταβεί σε χώρα του εξωτερικού.

Αν και τα δύο τρίτα του δείγματος (66,6%) κρίνουν καλύτερη την εξυπηρέτησή τους στα ιδιωτικά νοσοκομεία από ότι στα δημόσια, εν τούτοις σχεδόν το 30% υποστηρίζουν ότι η οικονομική τους επιβάρυνση σε αυτά σε σχέση με τις υπηρεσίες υγείας και την περίθαλψη που παρέχουν είναι μεγάλη .Όσον αφορά τη σύγκριση των δημόσιων νοσοκομείων με τα ιδιωτικά για την πληρότητα και τον σύγχρονο εξοπλισμό που διαθέτουν, οι πολίτες δηλώνουν σε ποσοστό 44,6 % ότι τα δημόσια νοσοκομεία έχουν πληρέστερο και πιο σύγχρονο εξοπλισμό,. Τα βασικά κριτήρια επιλογής της ιδιωτικής περίθαλψης είναι ο χρόνος εξυπηρέτησης σε συνδυασμό με το επίπεδο του επιστημονικού προσωπικού, ο τρόπος προσέγγισης, οι συμβάσεις με ασφαλιστικά ταμεία, η καθαριότητα και οι κτιριακές εγκαταστάσεις.  

Το σύστημα εισαγωγής και εξυπηρέτησης των ασθενών φαίνεται ότι πάσχει στα δημόσια νοσοκομεία της Κρήτης π.χ. παραβίαση προτεραιότητας και καθυστέρηση, μη οργανωμένο σύστημα υποδοχής και υποδομή. Επίσης προβλήματα υπάρχουν στο χρόνο αναμονής για ραντεβού ή στα επείγοντα. Οσο για το φακελάκι πρωταγωνιστεί και στην Κρήτη με 83,3% των πολιτών να δηλώνουν ότι η ποιότητα των υπηρεσιών και η εξυπηρέτησή τους εξαρτώνται από το φακελάκι, καθώς ο χρόνος αναμονής για χειρουργική επέμβαση. Οι πολίτες δεν καταγγέλουν τα περιστατικά αυτά γιατί φοβούνται τις επιπτώσεις.

Αν και δεν θα συμμεριστώ την φοβία των ερωτηθέντων για τα ιατρικά λάθη, διότι γιατρούς καλούς έχουμε, θα σημειώσω όμως τις μεγάλες ελλείψεις του ΕΣΥ, που οδηγούν τους ασθενείς στα ιδιωτικά νοσοκομεία, που όμως τώρα έχουν οξυνθεί με αποτέλεσμα, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού με σοβαρές χρόνιες νόσους, που αναγκαστικά κατέφευγαν στα ιδιωτικά νοσοκομεία, να μην είναι πλέον σε θέση να αντιμετωπίσουν το κόστος της ιδιωτικής περίθαλψης με κίνδυνο για την υγεία τους.

Σε παρόμοια αλλά και επί πλέον συμπεράσματα κατέληξε η έρευνα, που έκανε η Patient View  μεταξύ οργανώσεων ασθενών στην Ευρώπη, που συμπεριλαμβάνεται στο Εurohealth Consumer Index 2009 και απεικονίζεται στο κατωτέρω πίνακα Index Matrix EHCI 2009, που σχολιάζεται στην έρευνα:

Η Ελλάδα είναι 24^η μεταξύ των 32 χωρών της έρευνας και τα σημεία στα οποία εμφανίζεται να υστερεί είναι τα εξής: 

1. μή συμμετοχή των οργανώσεων ασθενών στην λήψη αποφάσεων για πολιτικές υγείας
2. δεν ασφαλίζεται το ιατρικό λάθος
3. πρόσβαση στον ιατρικό φάκελλο ασθενούς
4. μητρώο νομίμων ιατρών
5. ηλεκτρονική ή τηλεφωνική 24/7 πληροφόρηση για θέματα υγείας
6. πρόσβαση στην διασυνοριακή περίθαλψη
7. κατάλογος παροχέων υπηρεσιών υγείας με αξιολόγηση παρεχομένων υπηρεσιών
8. χρήση Ηλεκτρ. αρχείου ασθενούς EPR
9. ηλεκτρ. μεταβίβαση δεδομένων μεταξύ επαγγελματιών υγείας
10. κοινοποίηση εργαστηριακών εξετάσεων στους ασθενείς μέ εφαρμογές e-health
11. ηλεκτρονικό κλείσιμο ραντεβού για ιατρική επίσκεψη
12. ηλεκτρονική προσβαση ασφαλιστικών εταιρειών στο κόστος περίθαλψης ασφαλισμένου
13. ηλεκτρονική συνταγογράφηση
14. MRSA (ανθεκτικές) λοιμώξεις
15. ισότητα στην πρόσβαση στο ΕΣΥ
16. αριθμός μεταμοσχεύσεων/εκατμ. πληθυσμού
17. οδοντιατρική περίθαλψη στο ΕΣΥ
18. ποσοστό μαστογραφικού ελέγχου
19. άτυπες πληρωμές σε γιατρούς
20. Εθνική Φαρμακοποιεία προσαρμοσμένη για χρήση από το γενικό κοινό
21. βαθμός ανάπτυξης νέων αντινεοπλασματικών φαρμάκων

Βέβαια για ορισμένα από τα ανωτέρω υπάρχουν παρατηρήσεις όπως ότι για το «3.  πρόσβαση στον ιατρικό φάκελλο ασθενούς», ναί μεν ο φάκελλος δεν τίθεται αυτοδικαίως στη διάθεση του ασθενούς, αλλά άν τον ζητήσει, ο ίδιος ή ο νόμιμος εκπρόσωπός του, έχει από τον νόμο (αρθρο 47, Νο. 2071/92) δικαίωμα να πάρει πλήρες αντίγραφο, ακόμη και κατά την διάρκεια της νοσηλείας του.

Η πρόσβαση σε νοσηλεία σε χώρες του εξωτερικού, είναι διαθέσιμη υπό προϋποθέσεις. Ομως ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να υπερπηδήσει πολλά εμπόδια, που μόνο έμπειροι ενημερωμένοι ασθενείς μπορούν να διαχειριστούν επιτυχώς. Οσο για την πρόταση Οδηγίας για τα δικαιώματα των ασθενών στη διασυνοριακή περίθαλψη, τα περισσότερα κράτη μέλη δεν την υιοθέτησαν, διότι φοβούνται το κόστος στα εθνικά συστήματα υγείας και τον τρόπο απόδοσης κόστους νοσηλείας από τα εθνικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης.

Σχετικά με τις εφαρμογές της e-health, αυτές συζητούνται και γίνεται διαβούλευση γι αυτές μάλλον ερήμην των ασθενών. Βέβαια, η διαβούλευση στο http://labs\opengov.gr είναι ανοικτή σε όλους. Πόσο ευρέως όμως ενημερώθηκαν οι πολίτες και οι οργανώσεις των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων ασθενών, για το τί είναι e-health, ποιές είναι οι σχετικές εφαρμογές, ποιές δεσμεύσεις έχει η Ελλάδα βάσει του e-health Action Plan της Ε.Ε. και του πλαισίου πολιτικών i2010, του οποίου οι πολιτικές e-health αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα,  άν ισχύουν σήμερα μετά την οικονομική κρίση, τί έχει να κερδίσει ο ασθενής από αυτές, ποια είναι τα θέματα που συζητούνται  στο http://labs\opengov.gr  και γιατί, τι θα κάνει το http://labs\opengov.gr με τις απόψεις που εκφράστηκαν; Αυτά και άλλα είναι τα ερωτήματα που έχουν οι πολίτες, χρήστες των υπηρεσιών υγείας και θέλουν απαντήσεις.

Προφανώς, δεν έχει γίνει αντιληπτό ότι όλα αυτά τα θέματα υπάρχουν, επειδή υπάρχουν ασθενείς, επειδή είμαστε όλοι εν δυνάμει ασθενείς και ότι χωρίς τους ασθενείς δεν μπορεί να γίνει συζητήση για θέματα που τους αφορούν. Η άγνοια προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχία για τα τεκταινόμενα, από τη σαφή τοποθέτηση των υπευθύνων φορέων. Το θέμα όμως αυτό είναι μεγάλο και θα ασχοληθώ με αυτό σε προσεχές πόστ.

Κατηγορία Uncategorized · Tagged with e-health, Eurobarometer, European Health Consumer Index, health 2.0, i2010, πολιτικές υγείας, υπηρεσίες υγείας, δικαιώματα ασθενών, opengov.gr, patient organisations