«Μe and my patient: στα μονοπάτια μιας δυναμικής σχέσης»


Η Κυριακή μου σήμερα είναι αφιερωμένη σε κάτι πολύ σημαντικό για μένα: να προετοιμάσω την ομιλία μου στην αυριανή ημερίδα «Μe and my patient: στα μονοπάτια μιας δυναμικής σχέσης». Οταν έλαβα το τηλεφώνημα στα μέσα Σεπτέμβρη σε κάποιο συνέδριο στο εξωτερικό, από τον, άγνωστο μου μέχρι τότε, κο Μαρίνο Σωτηρόπουλο, φοιτητή και εμπνευστή της ημερίδας, προκειμένου να με καλέσουν ως ομιλήτρια, δεν δίστασα καθόλου και απάντησα ότι ευχαρίστως αποδέχομαι τη τιμητική αυτή πρόσκληση.

Το σπουδαίο, για μένα τουλάχιστον, είναι ότι αυτή την ημερίδα δεν την διοργανώνει μια ιατρική επιστημονική εταιρεία ή άλλος σχετικός φορέας, αλλά οι φοιτητές Ιατρικής, οι αυριανοί γιατροί. Ο κος Σωτηρόπουλος, στα μαίηλ που ανταλλάξαμε στη συνέχεια, αναφέρει:

Ως φοιτητές Ιατρικής, θα ήταν παράλογο να μιλήσουμε για μια αμοιβαία σχέση σαν αυτή και να μην ακούσουμε τι έχει να πει η πλευρά των ασθενών. Έτσι, θα θέλαμε να σας προσκαλέσουμε, αν είστε διαθέσιμη, να δώσετε στην ημερίδα μας μία ομιλία διάρκειας περίπου 15’ με θέμα «Ο άρρωστος», η οποία θα εξετάζει από την πλευρά του ασθενούς τη σχέση με το γιατρό και τα προβήματά της, χρησιμοποιώντας παραδείγματα.

Για όσους λοιπόν δεν έχουν ενημερωθεί, το Παράρτημα Αθήνας της Επιστημονικής Εταιρείας Φοιτητών Ιατρικής Ελλάδας, μίας μη κερδοσκοπικής εταιρείας από φοιτητές για φοιτητές, με δράσεις επιστημονικού, κοινωνικού και εθελοντικού χαρακτήρα, διοργανώνει

αύριο Δευτέρα, 19 Οκτωβρίου, 14.30-19.00μ.μ.
Ημερίδα για φοιτητές και αποφοίτους ιατρικής με θέμα
«Μe and my patient: στα μονοπάτια μιας δυναμικής σχέσης»
στο Χωρέμειο Αμφιθέατρο του Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία στο Γουδί.

Το πρόγραμμα που σχεδιάστηκε εξ ολοκλήρου από τους φοιτητές σε συνεργασία με τον καθ. κο Τεντολούρη είναι πολύ ουσιαστικό και εξ ίσου, αν όχι περισσότερο ενδιαφέρον, από παρόμοια προγράμματα άλλων επιστημονικών εταιρειών.
Η συμμετοχή είναι ελεύθερη αλλά μπορείτε να δηλώσετε το ενδιαφέρον σας στη σελίδα http://www.eventbrite.com/e/me-and-my-patient-registration-18923635102.

Θεωρώ ότι η ημερίδα αυτή, όπως και άλλες που διοργανώνει ο Σύλλογος Νέων Ιατρών, με τον οποίο επίσης συνεργάζομαι, θέτουν τις βάσεις για τη δημιουργία πραγματικής επικοινωνίας μεταξύ των γιατρών και τών ασθενών. Η αποτελεσματική επικοινωνία δεν είναι κάτι που το αποκτά ο τελειόφοιτος ιατρικής μαζί με το πτυχίο, αλλά χρειάζεται διδασκαλία και πρακτική βιωματική άσκηση όλα τα χρόνια της ιατρικής εκπαίδευσης, ώστε ο πτυχιούχος ιατρικής να έχει αποκτήσει τις βασικές δεξιότητες και καλλιέργεια, ώστε να μπορεί να σηκώσει το ψυχικό βάρος της ιατρικής επικοινωνίας, ιδιαίτερα στην ογκολογία.

Κυρίως η πρόσκληση αυτή ανταποκρίνεται σε αίτημα που έχω πολλές φορές διατυπώσει δημόσια ότι η επικοινωνία γιατρού-ασθενούς οφείλει να εισαχθεί ώς υποχρεωτικό μάθημα στις ιατρικές σχολές και να διδάσκεται και να βιώνεται στο πλαίσιο της ιατρικής εκπαίδευσης. Δυστυχώς οι ιατρικές σχολές στη χώρα μας δεν έχουν ενσωματώσει την επικοινωνία με τον ασθενή στα υποχρεωτικά μαθήματα.

Εξ όσων γνωρίζω η Ιατρική Σχολή του Παν/μίου Κρήτης και η Ιατρική Σχολή Ιωαννίνων, εφαρμόζουν προαιρετικά προγράμματα επικοινωνίας. Λόγω της φύσης της επικοινωνίας, η επικοινωνία με τον ασθενή ενδείκνυται να γίνεται σε μορφή σεμιναρίων από έμπειρους κλινικούς γιατρούς, ασθενείς, ψυχολόγους, νοσηλευτές, επικοινιωλόγους, και να συνοδεύεται από την επαφή των φοιτητών με ασθενείς και τις οικογένειες τους στο πλαίσιο της σεμιναριακής διδασκαλίας ή και σε ρόλους υποστήριξης/ενημέρωσης των ασθενών εντός του νοσοκομείου, αλλά εκτός ιατρικής επίσκεψης, φροντίδας η ιατρικής ενημέρωσης.

Σήμερα, ο τελειόφοιτος ιατρικής, ο ειδικευόμενος, φέρει πολύ μεγάλο ψυχικό βάρος για να ανταποκριθεί με επάρκεια σε κρίσιμες ιατρικά, κοινωνικά και ηθικά καταστάσεις στο χώρο εργασίας του, χωρίς να έχει κατάλληλα προετοιμασθεί στη διάρκεια των σπουδών του. Το αποτέλεσμα είναι το στρές, η υπέρενταση που μαζί με το φόρτο εργασίας, καταλήγουν συχνά στην υπερκόπωση (burn out) των ειδικευομένων και των νέων γιατρών.

Ποιά είναι τα κοινωνικά μαθήματα που οι φοιτητές ιατρικής θα πρέπει να πάρουν μαζί τους αφήνοντας πίσω τους την ιατρική σχολή; Οι πρώτες μου σκέψεις όπως μου έρχονται στο μυαλό είναι:

  • Μαθαίνω να ακούω ενεργά τον ασθενή μου χωρίς να τον διακόπτω
  • Δε βιάζομαι να κάνω διάγνωση πρίν ακούσω τι έχει να μου πεί, τον βοηθώ να μου μιλήσει με ερωτήσεις που ζητούν περισσότερες εξηγήσεις
  • Είμαι άτομο, έχω όνομα, ο ασθενής μου είναι άτομο, όχι το Χ περιστατικό στο θάλαμο Ψ: συστήνομαι στον ασθενή μου και τον ρωτώ το όνομα του και πως είναι σημερα
  • Εχω όχι μόνον ιατρικές γνώσεις, αλλά και συμπόνοια για τον πάσχοντα συνάνθρωπο
  • Οταν υπάρχουν περισσότερες από μια θεραπευτικές προσεγγίσεις και αβεβαιότητα ως πρός την αποτελεσματικότητα τους, δεν αποφασίζω μόνος μου: ενημερώνω τον ασθενή μου για όλες και τα πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα της κάθε μιας για τη περίπτωση του, τον ρωτώ για τις προτιμήσεις του και τις σέβομαι, τον βοηθώ να λάβει αποφάσεις χωρίς να επιβάλλω τη δική μου επιλογή
  • Βοηθώ τον ασθενή μου να κατανοήσει την ασθένεια του: απαντώ στις ερωτήσεις του, τον ενθαρρύνω να καταγράψει ότι άλλο θέλει να μάθει και να με ρωτήσει στην επόμενη επίσκεψη, άν το επιθυμεί, του δίνω είτε έτοιμα κείμενα να διαβάσει μέχρι την επόμενη επίσκεψη ή του δίνω λίστα με αξιόπιστους διαδικτυακούς τόπους με πληροφορίες για την ασθένεια του
  • Τον ερωτώ και άν το επιθυμεί τον παραπέμπω σε συλλόγους ή ομάδες ασθενών στη κοινότητα του ή ακόμη και σε διαδικτυακές ομάδες ασθενών με την ίδια ασθένεια για υποστήριξη και πρακτική ενημέρωση
  • Το να κάνεις λάθος είναι ανθρώπινο: το να μην το αναγνωρίζεις και το να μή προσπαθείς να βρείς τρόπους να το αντιμετωπίσεις με την πρόληψη, την αναγνώριση των δυνητικών κινδυνων, την εφαρμογή προληπτικών μέτρων, και τη μείωση της βλάβης από ιατρικό λάθος είναι ασυγχώρητο.

Ποιά άλλα κοινωνικά μαθήματα θα είχατε να συστήσετε στους φοιτητές και αποφοίτους της ιατρικής;

Comments
2 Σχόλια to “«Μe and my patient: στα μονοπάτια μιας δυναμικής σχέσης»”
  1. Ο/Η menia koukougianni λέει:

    να υπερασπίζονται τα δικαιώματα του ασθενή και όχι των συγγενών του, να βελτιώσουν τον τρόπο ανακοίνωσης της διάγνωσης, να αφιερώνουν πιο πολύ χρόνο στην ανακοίνωση της διάγνωσης, να είναι πιο συνάνθρωποι, να λένε πάντα την αλήθεια ακόμη κι όταν δεν ξέρουν κάτι (γιατροί-άνθρωποι είναι, όχι Θεοί)

    Αρέσει σε 1 άτομο

    • Ο/Η epatientgr λέει:

      Ισως να μη το πιστέψεις αλλά οι τελειόφοιτοι φοιτητές υποστήριξαν με θάρρος και σταθερότητα ακριβώς αυτά! και στη συζήτηση και σε περιστατικό που συζητήθηκε στο πλαίσιο ομάδας Βalint…Kρίμα που δε μπόρεσες να έρθεις είμαι σίγουρη ότι θα είχες υλικό για 5-6 άρθρα. Θα γράψω μόνον κάποια σχόλια πάνω στις παρουσιάσεις.

      Μου αρέσει!

One Health of a Life

Bringing patient realities to medical & health research

Conference Blog

44th Annual Conference of the Society for Academic Primary Care • July 2015 • University of Oxford

EAPC Blog

The blog of the European Association for Palliative Care

Minimally Disruptive Medicine

Effective care that fits!

Gray Connections

Perspectives on Lung Cancer, Research Advocacy, and Other Stuff

Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ

Health Care Social Media

Monitoring The Pulse Of Health Care Social Media

CancerGeek

Challenging the Status Quo in Healthcare and Industry

hcldr

Healthcare Leadership Blog #hcldr

@ZGJR Blog

My views and finds on Innovation & Futurism in Healthcare and Exponential Medicine

joe rojas-burke

science writer

Little Devices @ MIT

Affordable Health | Medical Technology | DIY Innovation